Formowanie drzewek w ogrodzie to istotny proces pielęgnacyjny, który umożliwia nadanie im właściwego kształtu, wspiera ich zdrowy rozwój oraz poprawia estetykę ogrodu. Odpowiednie przycinanie sprzyja także obfitszemu kwitnieniu, owocowaniu oraz zwiększa odporność roślin na choroby. Aby uzyskać zamierzony efekt, warto zaznajomić się z podstawowymi zasadami i technikami formowania drzewek.
Kiedy formować drzewka?
Optymalny czas na formowanie drzewek zależy od ich gatunku oraz przeznaczenia. W przypadku większości drzew ozdobnych i owocowych przycinanie przeprowadza się w okresie spoczynku, czyli na początku wiosny lub pod koniec zimy, zanim wegetacja się zacznie. Niektóre gatunki, takie jak klony czy brzozy, lepiej przycinać latem, aby uniknąć nadmiernego wycieku soków. Wczesna wiosna to odpowiedni czas na cięcie drzew owocowych, takich jak jabłonie i grusze, podczas gdy wiśnie i czereśnie najlepiej formować latem, po zbiorach owoców. Drzewa iglaste można przycinać od późnej wiosny do lata, unikając okresów intensywnego wzrostu.

Podstawowe zasady formowania drzewek
Aby drzewko rozwijało się prawidłowo, warto przestrzegać kilku kluczowych zasad:
Wybór głównego przewodnika – większość drzewek powinno mieć jeden dominujący przewodnik, który stanowi główną oś wzrostu. Gdy pojawią się konkurencyjne pędy, należy je usuwać, aby nie osłabiać drzewa.
Zachowanie równowagi między konarami – gałęzie powinny być rozmieszczone równomiernie, aby korona była stabilna i miała dostęp do światła. Warto unikać zbyt gęstego wzrostu, który ogranicza przepływ powietrza i zwiększa ryzyko chorób.
Usuwanie słabych i krzyżujących się pędów – gałęzie rosnące do wnętrza korony, krzyżujące się lub nadmiernie zagęszczające drzewko powinny być regularnie usuwane.
Przycinanie nad pąkiem zewnętrznym – aby pobudzić wzrost pędów na zewnątrz, należy ciąć nad pąkiem skierowanym na zewnątrz korony. Dzięki temu drzewko zyska bardziej otwarty kształt.
Unikanie zbyt mocnego cięcia – zbyt radykalne przycinanie może osłabić drzewo i spowodować nadmierny wyrzut tzw. wilków, czyli silnych, nieowocujących pędów.
Techniki formowania drzewek
- Cięcie formujące
To podstawowy zabieg stosowany w młodym wieku drzewka, mający na celu nadanie mu właściwego kształtu. Polega na skracaniu pędów, usuwaniu konkurencyjnych przewodników oraz kształtowaniu rozłożystej i stabilnej korony. - Cięcie korygujące
Stosuje się je u starszych drzew, aby poprawić ich kształt, usunąć zbyt gęste pędy i poprawić przewiewność korony. - Cięcie odmładzające
Wykonuje się na starszych drzewach, które tracą swoją formę lub słabiej rosną. Polega na stopniowym usuwaniu starych pędów i stymulowaniu drzewa do wypuszczania młodych gałęzi. - Formowanie drzew bonsai i topiary
W przypadku drzewek ozdobnych, takich jak bukszpany czy cisy, stosuje się formowanie artystyczne, nadając roślinom geometryczne lub fantazyjne kształty. Wymaga to regularnego przycinania oraz precyzyjnego kształtowania.
Niektóre młode drzewka potrzebują podpór, aby mogły rosnąć prosto i nie były deformowane przez wiatr. W przypadku formowania bonsai lub kierowania drzew w określonym kierunku można używać drutowania gałęzi, co umożliwia kontrolowanie ich kształtu.

Formowanie drzewek w ogrodzie jest istotnym zabiegiem, który pozwala nadać im właściwy kształt, poprawia ich zdrowotność i zapewnia lepszy rozwój. Kluczowe jest regularne i umiejętne przycinanie, dostosowane do gatunku i wieku rośliny. Przestrzeganie podstawowych zasad oraz wybór odpowiednich technik sprawia, że drzewka pięknie się prezentują i harmonijnie wpisują się w aranżację ogrodu.